“A” Sesi—GUBZE Fono-Ontolojik Çözümleme
Bu, bir harfin değil; bir kapının açılışıdır.
“A”, nefesin kendini hatırlayışıdır.
İnsan A ile gelir.
Dünya A ile duyulur.
Söz A ile doğar.
Kiril: А Latin: A IPA: /a/
Titreşim: Açık, geniş, engel tanımayan ilk ses.
“A” yalnızca bir harf değildir;
varlığın kendine seslenişidir.
Henüz hiçbir kelime doğmadan önce nefesin içinden yükselen ilk titreşim **“A”**dır.
İnsanın varlıkla kurduğu ilk bağın kapısı budur.
1. Fonetik ve Ontolojik Yapı
“A” sesinin yolu açıktır; dil engel olmaz, ağız kapanmaz.
Bu nedenle doğrudan nefesin içinden yükselir.
Ne zorlar ne yön değiştirir.
Bir şey söylemeden önce bile insan içerden
“a…” diye doğar.
Bu onun varlıkla eşzamanlı oluşundan gelir.
A = Doğuş
A = Açılış
A = İlk Nefes
A = Varlığın Kendini Hatırlayışı
2. Sözcüklerde “A”nın Kökselliği
İsimler
| Kelime | Açıklama | Ontolojik İma |
| Адыгэ (Adığe) | Çerkes insanı | Kendini bilen varlık |
| Анэ (Anne) | Doğuran, besleyen | Kaynağı açan ve sürdüren |
| Адыгэбзэ (Adığebze) | Çerkes dili | Dil = Varlığın aynası |
Fiiller
| Fiil | Anlam | Sesin Rolü |
| Ащэ | Gitmek, yönelmek | Başlangıç / yola koyuluş |
| Акъо | Almak | Temas, kendine çekiş |
| Апхьэ | Açmak | Kapalıdan açık olana geçiş |
| Аджэхын | Yapmak, yaratmak | Oluşturmak / fiile dökmek |
| Аху / Ахын | Söylemek | Ses → anlam → niyet |
| Аӏын | Yönelmek | Yön alma / karar verme |
| Адухьын | Başlatmak | İlk kıvılcım |
| Ацӏэ | Ne? | Soru → bilinç açılması |
| Атыхьын | Kazmak | Köke iniş / derinleşme |
| Ащыгъэхын | Yıkamak | Arınma |
| Ащӏэхын | Kurtulmak | Özgürleşme |
| Ащыккхын | Yemek | Canlanma |
| Адахъ | Hediye etmek | Adanış / yön verme |
Her biri hareketi, yönü ve varlık akışını taşır.
3. Kavramsal / Kültürel Alan
“A” Çerkes kültüründe:
- Güneşin doğuşu
- İlk adım
- İlk nefes
- İnsanın kendine gelmesi
Bu yüzden “A” sesi başlangıcı gösterir ama zorlamaz.
Kapıyı açar.
İçeri girmek insanın iradesidir.
4. Deyimsel Akış
Ащэу пшъашъэу
“Giden yol, öğrenilen yoldur.”
Burada hareket yalnızca fiziksel değil,
içsel bilginin açılışıdır.
Yol = Öğrenme
Gitmek = Kendine yaklaşmak
5. Karşılaştırmalı Dil Hafızası
| Dil | Harf | Anlam Katmanı |
| İbranice | Alef (א) | Ses yok → varlığın saf özü |
| Arapça | Elif (ا) | Yükseliş, dikey eksen |
| Yunanca | Alfa (Α) | İlk olan, başlangıç |
Hepsinde ortak çekirdek:
Varlığın açılması, ilk olan, doğan.
6. Felsefi / Sezgisel Çözümleme
“A”, yokluğun sessizliği değildir.
“A”, sessizliğin kendine seslenişidir.
Göz açılmadan önce bile içeride bir nefes vardır.
Ve o nefes bir ses doğurur.
O ses A’dır.
“А, varlığın kendi kendine ‘Ben buradayım’ demesidir.”
7. Ontolojik Şema
А
(İlk Titreşim)
/ | \
Doğuş Varlık Yön
\ | /
Nefes
SON SÖZ
“A”, başlangıcın sesi değildir; başlangıcın kendisidir.
İnsan A ile gelir,
Dünya A ile duyulur,
Söz A ile doğar.
Ve A, her zaman kendi evine döner.
“A, sessizlik değil; varlığın kendine seslenişidir.”
Адыгэбзэ, insanın kendi iç sesini dünyaya açtığı kapıdır.
Ve insan, Адыгэбзэ ile kendini duyar.